ریتم نو | سایت خبری - تحلیلی موسیقی ایران و جهان

کد خبر: ۲۸۳۵۹
تاریخ انتشار: ۱۳:۳۹ - ۱۵ خرداد ۱۳۹۵


 

 

 

 

 



 

[علی فصیحی نایینی کارشناس ارشد معماری -پژوهشگر میراث فرهنگی]



 

 

 

ریتم نو: آثار کورش یغمایی ازسوی مهندس علی فصیحی نائینی کارشناس ارشد معماری و پژوهشگر میراث فرهنگی مورد بررسی کارشناسانه  قرار گرفت.


واژگان معماری در آثار کورش یغمایی :


کورش یغمایی (آواز خوان، آهنگساز،نوازنده و آراینده سازها و نواها) در طول نزدیک به نیم قرن از زندگی هنری و حرفه ای خود، فعالیت در ژانرهای مختلف موسیقایی را تجربه کرده است، از خوانندگی و آهنگسازی آلبوم های منتشر شده به نام خود (10 آلبوم) تا ساخت موسیقی فیلم(گرگ های گرسنه-1370)رهبری و تنظیم ارکستر برای آواهای محلی در بهره گیری از ارکستر سمفونیک تهران(دیار-1366) تا ساخت و تولید موسیقی کودکان(تولدت مبارک-1363) و همچنین آهنگسازی و تنظیم برای دوستان خود زنده یاد ویگن ، زنده یاد فریدون فروغی و عارف را در کارنامه خود به ثبت رسانده است.


بدون شک تنوع و گوناگونی آثار و فعالیت موسیقایی، بی تاثیر از تحصیلات آکادمیک وی نبوده است، اخذ درجه کارشناسی در رشته جامعه شناسی از دانشگاه ملی (شهید بهشتی تهران) قطعا قلمروی دید بهتری فراروی این هنرمند داده، گرچه این تمام ماجرا نیست، چرا که مجموعه آثار ایشان صرفا مضمون اجتماعی ندارد و قلمروهای گوناگونی را سیر می کند.


آنچه اهمیت بیشتری به آثار کورش یغمایی می دهد، استمرار و مداومت در بهره گیری از فرهنگ و تمدن و آداب و رسوم ایرانی است که در پیوند با موسیقی راک که در تخصص ایشان است، جلوه ای ایرانی می یابد. آثار موسیقایی کورش یغمایی از ابعاد مختلفی قابل بررسی و ارزیابی است، از برگزیدن سروده ها و نگاه ویژه و دقت خاص در آرایش سازها، سیر آهنگسازی و اجرا در طول زمان و ابعاد گوناگون دیگر از جمله این ابعاد است، آنچه اکنون بدان پرداخته می شود" استفاده از مفاهیم معماری و رویکرد آن در آثار کورش یغمایی است.


معماری را به عنوان روزمره ترین هنری که انسان در طول زندگی خویش با آن سروکار داشته و به طور همیشگی با آن زندگی می کند،می شناسیم، که بخشی از هویت فرهنگی هر جامعه شمرده می شود، در کمتر آثار موسیقایی با توجه به مرزهای نانوشته، معماری به چشم می آید، اما در مورد آثار کورش یغمایی ، موضوع به طور ویژه ای اهمیت یافته است، تا آنجا که در کمتر اثری، واژگان معماری و پدیده های شهری وجود ندارد و این نشان دهنده هدف دار بودن این برگزیده هاست. واژگانی چون اتاق خانه، کوچه، باغ، شهر، پنجره و حتی واژگان تخصصی معماری ایرانی، همچون: ایوان، ارسی، طاقنما، صحن و سرا به چشم می خورد که بسیار حائز اهمیت است.


خانه: یا به اصطلاح گفت و گوهای روزمره مردمی، خونه،یکی از پرکاربردترین واژه معمارانه ای است که در آثار کورش یغمایی به چشم می خورد که در اولین ترانه اجرا شده یعنی گل یخ بدان اشاره شده و در اتاق است که از تنهایی سخن به میان می آید، در آثار قدیمی تر بیشتر از واژه خونه و در آثار بخصوص پس از انقلاب از واژه خانه بیشتر استفاده شده است." اون کوچه رو به خونه"؛ چل کلید خانه آواز را گم کرده ام" نمونه هایی از این دست می باشد.


باغ: این کلمه پرکاربرد با مفاهیم مختلف در جای جای آثار کورش یغمایی به چشم می خورد،تشبیهاتی چون" باغ دستای تو" ، "باغ شعر من"، "باغ صد خاطره" ، "باغ آسمان ها" ، تعابیر تمثیلی از باغ گاه رنگ عینیت یافته و با تعبیر بهشت از باغ ایرانی یاد می شود: "دیگر چه جای باغ های چون بهشت تو" که تشبیهی از باغ ایرانیست و تا بدانجا پیش می رویم که در آلبوم " تفنگ دسته نقره" باغ خود یک آهنگ می شود و تصویری از باغی که می تواند وطن باشد.


کوچه: در ذهن شهروند ایرانی که از کوچه، صمیمیت آن را به خاطر می آورد ، برای او کوچه، تنها محل عبور نیست و حتی در فرهنگ ایرانی کودک، اجتماعی بودن را در کوچه می آموزد، پس دور از ذهن نیست که کارهای کورش یغمایی نیز ردپایی پر رنگ از خویش به جای گذاشته باشد. "بچه های خوب کوچه"،" کوچه رو به خونه" که اوج توجه به این عنصر مهم شهری در انتخاب سروده "کوچه" فریدون مشیری" در پیوند با آهنگ شکل می گیرد و در ادامه در آهنگ "خیابان" در آلبوم " تفنگ دسته نقره" عشق در کوچه همپای عشاق می شود" کوچه ای اینجاست کز ما در همه سویش/صورت فریادی از یادی پدیدار است."


خیابان یا خیابون: واژه خیابان هم در تعابیر متعدد به کار رفته است: از تعبیر" تو خیابون دلت همیشه آواز می خونم" ، استفاده در آلبوم "تولدت مبارک" برای آموزش کودکان تا آهنگی به این نام که در آلبوم" تفنگ دسته نقره" آمده است که گویی خیابان نقشی محوری یافته است و به عنوان شریانی شهری به مویرگی به نام کوچه می رسد، پر از حرکت اما آرام.


شهر: شاید گسترده ترین واژگان معمارانه در پدیدارشناسی آثار کورش یغمایی، شهر باشد که در معانی مختلف به کار رفته است، "شهر چشمات" ، "دختر دل خسته شهر"، "مسافر شهر بارون" که حتی در عنوان شهر را با خود به دنبال دارد، تا برحذر داشتن از مهاجرت به شهر توسط کشاورزان و روستاییان در آهنگ "داس" که کارکردی اجتماعی می یابد،موندن توی شهرا/واسه تو دلتنگی داره/گرچه یک امروز و فردا جلوه های رنگی داره" یا در آلبوم "کابوس" شهر در تعبیری هراس آلود آمده است" این شهرواره زندست/اما بر آن مسلط/روحی شبیه چیزی/ چیزی شبیه مردار"


عناصر معماری ایرانی: در وصف عظمت معماری ایرانی، همواره از تخت جمشید به عنوان نماد یاد می شود و در این جا نیز و برای این تعبیر" اوج ستون های بلند تخت جمشیدت/از سربلندی سر رسانیده به خورشیدت" در آهنگ "ایران" و در آلبوم "ماه و پلنگ" استفاده شده است، ایوان در آلبوم "تفنگ دسته نقره" در چندین جای به کار رفته است و حتی "ارسی صد شیشه" که شاید کمتر مورد شناخت همگان باشد در آهنگ و سروده باغ استفاده شده است.واژگانی چون طاقنما، درگاه، صحن و سرا نیز این جمله اند.


به هر روی می توان گفت، در میان اهالی موسیقی امروز و معاصر ایران زمین و به ویژه موسیقی پاپ-در معنای واقعی- کمتر کسی به پایه کورش یغمایی، توجه خاص به معماری و شهرسازی و به طور خاص، از نوع ایرانی آن پرداخته است، و این کاری است در خور ارج نهادن و سپاس.


منبع: ریتم نو



برچسب ها: کورش یغمایی
ارسال نظرات
نام:
ایمیل:
* نظر:
تقویم هنری ادامه