مرتضی پاشایی چرا بزرگ شد؟ / کتابی برای تجزیه‌وتحلیل دانشجویان
ریتم نو : مراسم رونمایی از کتاب « یکی بود ، یکی نبود - مرتضی پاشایی ؛ یک تحلیل اجتماعی-ارتباطی» دوشنبه نهم شهریورماه سال جاری از ساعت 10 صبح در سالن آمفی‌تئاتر فرهنگسرای رسانه برگزار شد.
مرتضی پاشایی چرا بزرگ شد؟ / کتابی برای تجزیه‌وتحلیل دانشجویان
در این مراسم رونمایی که آقای تقی پور ، مدیرمسئول ماهنامه مدیریت ارتباطات ، دکتر مهدی محسنیان راد ، پژوهشگر ارتباطات و رسانه ، دکتر مسعود کوثری ، پژوهشگر ارتباطات و اسماعیل رمضانی ، نویسنده کتاب حضور داشتند ، بازتاب واکنش‌های مرگ « مرتضی پاشایی » خواننده فقید موسیقی پاپ کشورمان را از ابعاد فرهنگی ، اجتماعی و رسانه‌ای تحلیل و بررسی کردند.
کتاب «یکی بود ، یکی نبود» به قلم اسماعیل رمضانی به بازتاب واکنش‌های مرگ مرتضی پاشایی در بیست و سوم آبان ماه 1393 خورشیدی به‌عنوان یک پدیده اجتماعی در جامعه‌ی ما بادید تحلیلی پرداخته است.
چرا مرتضی پاشایی این‌قدر بزرگ شد
این کتاب در یک مقدمه ، 3 فصل و 120 صفحه تدوین و توسط انتشارات سیمای شرق به چاپ رسیده است. در مقدمه این کتاب نویسنده درباره انگیزه خود از نوشتن این کتاب ، بر این باور است که تحلیلگران اجتماعی به دلیل عقب بودن از جریان مرگ مرتضی پاشایی قادر به ارائه تحلیل در مورد آن نیستند.
فصل نخست کتاب با موضوع « مرتضی پاشایی چرا بزرگ شد؟ » به عناوین بستر اجتماعی ، ویژگی‌های شخصی (اول؛ موسیقی دوم؛ زمان مرگ و سوم؛ نوع مرگ) ، کارکرد رسانه‌ها ، رسانه‌های رسمی ، رسانه‌های غیررسمی و در پایان جمع‌بندی ، اشاره دارد.
نویسنده در ابتدای این فصل به طرح پرسش چرا مرتضی پاشایی این‌قدر بزرگ شد؟ ، می‌پردازد و پس از بررسی و واکاوی بسترهای جامعه و عوامل و امکانات شکل‌گیری چنین پدیده‌ای به این نتیجه می‌رسد که باید آن را در قالب یک نظام گفتمانی ، نظام‌مند و سیستمی مورد تحلیل قرارداد تا به یک جمع‌بندی جامع رسید.
از کف بازار تا برج عاج
نویسنده فصل دوم کتاب را با عنوان «از پدیده مرتضی پاشایی چه چیزی را آموختیم؟» به مباحث فاصله طبقاتی ؛ از «کف بازار» تا «برج عاج» ، جاماندگی جامعه‌شناسی ایرانی ، جوان‌مرگی راز ماندگاری است ، نسل جدید؛ بااخلاق یا بی‌اخلاق؟ ، آیا ما «خود» نماییم؟ ، در جست‌وجوی «آیین» ، اقتصاد و فرهنگ مردم‌پسند ، فرهنگ نخبه فرهنگ‌عامه؛ دو نمونه تاریخی اختصاص داده است.
هنرمندان و چهره‌های سرشناس در سوگ مرتضی پاشایی چه نوشتند؟
فصل سوم کتاب « یکی بود ، یکی نبود » با عنوان پیوست‌ها در قالب مطالب متنی و تصویری ، بر زندگی و مرگ مرتضی پاشایی نظر انداخته است. نویسنده عکس‌های این فصل را با محوریت «گشتی در دوران زندگی کاری و حرفه‌ای مرتضی پاشایی» ، «هنرمندان و چهره‌های سرشناس در سوگ مرتضی پاشایی چه نوشتند؟» ، «ناگفته‌های زندگی و مرگ مرتضی پاشایی از زبان خانواده‌اش» ، «گفت‌وگو با پزشک مرتضی پاشایی» و «از تولد تا مرگ و بعد از مرگ به روایت تصویر» انتخاب کرده است.
برنامه باکمی تأخیر و با پخش سرود مقدس جمهوری اسلامی ایران آغاز شد و دکتر محسنیان راد ، دکتر مسعود کوثری و اسماعیل رمضانی از سوی آقای تقی پور دعوت شدند تا به موضوع برنامه بپردازند.
از نگاه یک روزنامه‌نگار این کتاب را نوشتم
در ابتدا تقی پور ضمن تبریک به رمضانی بابت نوشتن این کتاب ، به‌عنوان اولین سؤال از وی پرسید که انگیزه شما از نوشتن این کتاب چه بود؟ و رمضانی هم در پاسخ به این سؤال گفت :«من خیلی کوتاه چند نکته در مورد این کتاب عرض خواهم کرد.اولاً اینکه من اساساً سابقه‌ام این هست که روزنامه‌نگار هستم و نگاه من در این کتاب یک نگاه روزنامه‌نگاران بود یعنی از نگاه یک ژورنالیست و از نگاه یک روزنامه‌نگار این کتاب را نوشتم و سعی کردم تحقیق کنم.حقیقتاً من پا در کفش بزرگان کردم شاید دوستان دیگری واقعاً می‌توانستند بیایند و خیلی بهتر و جامع‌تر و علمی‌تر از من راجع به این پدیده حرف بزنند و صحبت کنند اما انگیزه اصلی من این بود که چرا جامعه دانشگاهی ما و محافل آکادمیک ما از چنین سوژه‌هایی پرهیز می‌کنند؟ چرا ما پایان‌نامه‌ی دکترا یا کارشناسی ارشد راجع به مرتضی پاشایی نداریم؟ مرتضی پاشایی یک اتفاقی افتاد و در افکار عمومی ما برجسته شد. این پدیده را که نمی‌شود کتمان کرد گرچه خب به‌مرورزمان فرود خواهد کرد و دیگر آن هیجان اجتماعی که راجع به این فردی که بعد از مرگش اتفاق افتاد ، به‌مرورزمان کاهش پیدا خواهد کرد ولی گرچه هیچ‌وقت سفت نخواهد شد ولی کاهش پیدا خواهد کرد اما نمی‌شود گفت که این واقعه اتفاق نیفتاده است.این آدم با همه‌ی ویژگی‌های شخصی خودش تبدیل شد به یک سوژه‌ی اجتماعی. چرا ما از گفتن و از پرداخت آکادمیک راجع به این سوژه‌های اجتماعی این‌چنینی پرهیز می‌کنیم؟ من سعی کردم که این واقعه را مستند کنم.به این خاطر که اگر 50 سال دیگر اتفاق مشابهی افتاد ، یکجایی برای ارجاع وجود داشته باشد.اگر بگویند در سابقه‌ی تاریخی ما همچنین چیزی بوده است و چنین کاری رخ‌داده است.»
سپس تقی پور از دکتر محسنیان راد این سؤال را پرسید که شما پدیده پاشایی را از زاویه‌ی ارتباطات و رسانه چطور ارزیابی می‌کنید؟ دکتر محسنیان راد پاسخ داد : « آقای رمضانی خیلی روشن توضیح دادند که چرا این کتاب را نوشتند این خیلی کار درستی است.به‌هرحال کارتان خیلی خوب بوده است و من هم به شما بابت تألیف این کتاب تبریک می‌گویم.»
در ادامه‌ی برنامه آقای تقی پور از آقای دکتر کوثری سؤالی مبنی بر اینکه از زاویه جامعه‌شناسی و اینکه موضوع مرحوم پاشایی در رفتاری که بعد از فوت ایشان شکل گرفت ، چطور ارزیابی می‌کنید؟ و دکتر کوثری پاسخ داد :«این‌یک اتفاق خوبی است ما خیلی از کارهایمان در حال از بین رفتن است ما راجع به خیلی چیزها مطالعات تکمیلانی نداریم و جای این موضوع کاملاً خالی است. بنابراین دست‌مریزاد باید گفت به آقای رمضانی از اینکه همت کردند و ما امروز این کتاب راداریم چون من خودم یکی از حوزه‌های تدریسم در دانشگاه موسیقی مردمی است ، این کتاب به‌عنوان چیزی است که می‌تواند مورد تجزیه‌وتحلیل دانشجوها قرار بگیرد. اگر این کتاب در غرب منتشر می‌شد ، یک معنی داشت و در اینجا هم یک معنی دارد.
لایه عمیق‌تری که در این کتاب دیده نشده و می‌توان راجع به آن بحث کرد ، این هست که مردم ما از عرصه‌ی سیاسی به عرصه‌ی اجتماعی می‌روند.»
در ادامه‌ی برنامه دکتر محسنیان راد و اسماعیل رمضانی به سؤالات حضار پاسخ دادند و همچنین حضار داخل سالن نظرات خود را در مورد موضوع این مراسم بیان کردند.
سپس پس از صحبت‌های مهمانان برنامه از کتاب « یکی بود ، یکی نبود » رونمایی شد و سپس مهمانان برنامه به همراه حضار داخل سالن عکس یادگاری گرفتند و این مراسم به پایان رسید.
گفتنی است عرضه کتاب در کتاب‌فروشی‌ها نیز از روز دوشنبه و همزمان با برگزاری مراسم رونمایی آغاز شد.
منبع : ریتم نو
نویسنده : حمیدرضا پیرمحمدی
عکس : دنیا گردینی
