نظر شادمهر نسبت به بازگشت ایران را قبول ندارم/ دید مسوولان بسیار محدود است
ریتم نو – این روزها حال موسیقی ایران خوب نیست و می‌توان گفت دچار آشوب‌زدگی و بحران شده است و به‌نوعی با موسیقی مصرفی و جشنواره‌ای مواجه هستیم که هرسال فقط برحسب عادت برگزارش می‌کنیم بدون هیچ تفکر و اتفاق مهمی که برای جوانان فعال در عرصه موسیقی بیافتد.
+ موسیقی سنتی رشد چشمگیری داشته است
+ خواننده برای اجرا در صداوسیما باید هزینه بپردازد و با تولید موزیک ویدئو، ممنوع‌الکار می‌شود.
+ یکی از دلایلی که خوانندگان به خارج از کشور رفتند، بخش ممیزی کارها است
+ خوانندگان غیرمجاز کارشان به مجالس عروسی، جشن‌ها و ... کشیده می‌شود
+ اغلب خوانندگان لس‌آنجلسی دست به دامن هنرمندان کشورمان شدند
+ بودجه جشنواره موسیقی فجر بسیار کم است به همین دلیل ستاد برگزاری خواننده‌های سالن پر کن را انتخاب می‌کند
+می‌دانستند حامد همایون سالن را پر می‌کند
+ چرا دولت برای تولید فیلم سینمایی وام پرداخت می‌کند اما برای تولید موسیقی وامی نمی‌دهد؟ مگر موسیقی کم طرفدار دارد؟
آشفتگی موسیقی این روزها و دوری اهالی آن از یکدیگر باعث شد به سراغ تهیه‌کننده‌ای برویم که نقش مهمی در تهیه و توزیع آثار موسیقی از همان سال‌های ابتدایی بعد از انقلاب داشته است کسی که علاوه بر تحلیل مسائل مختلف روز موسیقی می‌تواند به‌واسطه‌ی دوستی‌اش در مورد جنجالی که شادمهر آن‌طرف آب‌ها به پا کرد هم حرف‌های شنیدنی بزند.
اگر بخواهیم نگاه اجمالی به روند تهیه و توزیع آثار موسیقی بعد از انقلاب بی اندازیم به این صحبت‌های غلام علمشاهی برمی‌خوریم که در حرف‌هایش گریزی به آن روزهای موسیقی زد به‌روزهایی که کمپانی آمریکایی (که آلبوم‌های خوانندگان لس‌آنجلسی را منتشر می‌کرد) بعد از مصادره، کارش را زیر نظر بنیاد مستضعفان ادامه می‌دهد و سپس شرکت الکترو صوت می‌آید. همان روزهایی که جنگ اتفاق افتاد و واردات کاست به مشکل خورد و دیگر کاستی وجود نداشت و مجبور شدند نوارهای موسیقی قبل از انقلاب را پاک و نوارهای مذهبی را جایگزین آن‌ها کنند. اما پس از مدتی کاست‌های مکسل با آرم مرکز تهیه و توزیع الکترونیک وارد بازار می‌شود و خیلی نمی‌گذرد که نوارها جایشان را به سی دی می‌دهند و از دور خارج می‌شوند. حالا هم که تکنولوژی پیشرفت کرده و سی‌دی‌ها جایشان را به فلش و بیشتر گوشی‌های موبایل داده‌اند و همین راحتی مردم برای شنیدن آثار صوتی یکسری از افراد را از کار بیکار کرده است و دسترسی آسان به آثار صوتی از طریق کپی و دانلودهای غیرمجاز باعث شده فروش آلبوم‌ها کم شود و کمکی به بازگشت هزینه‌های تولید آلبوم از طریق فروش نشود. البته باید این را هم بگوییم که مراکز ثابتی چون شهر کتاب‌ها، لوازم‌التحریرفروشی‌ها ، کتاب‌فروشی‌ها و ... که برای فروش کاست و سی دی بودند حالا جایشان را به سوپرمارکت‌ها داده‌اند که دوام آلبوم در آن بیشتر از یک هفته نیست و سپس آلبوم‌ها جمع‌آوری و در انبارها قرار می‌گیرد. درواقع فروش فیزیکی آلبوم موسیقی برای تهیه‌کننده و صاحب اثر ، یک ضرر صددرصدی است.
موسیقی ما مصرفی شده/ کار علی زندوکیلی تا حدودی قابل دفاع است
علمشاهی که خود از کودکی علاقه زیادی به موسیقی داشته تنها سرگرمی آن زمان مردم را موسیقی خواند و گفت: «شاید تا ده سال گذشته هم به همین صورت بود اما از دهه 80 به بعد تکنولوژی پیشرفت کرد و شبکه‌های ماهواره‌ای و ... آمد و بیشتر موسیقی در مهمانی‌ها، جشن‌ها و در اتومبیل‌ها شنیده می‌شود. ضمن اینکه درگذشته خوانندگان زیادی نداشتیم و موسیقی به‌صورت آکوستیک بود و هر خواننده‌ای برای ضبط قطعه‌ای، باید نوازنده‌ها را به استودیو می‌آورد و آن را ضبط می‌کرد اما اکنون به این صورت نیست و به‌وسیله یک کامپیوتر، خواننده در ۲۴ساعت آهنگی را منتشر می‌کند. متأسفانه موسیقی ما مصرفی شده اما خوشبختانه موسیقی سنتی رشد چشمگیری داشته است و خوانندگان جوان بسیاری ازجمله همایون شجریان، سالار عقیلی و ... در این عرصه فعالیت می‌کنند. تجربه نشان داده موسیقی‌هایی که روی آن فکر و برایش وقت گذاشته‌شده، ماندگاری‌اش هم خیلی بهتر بوده است. به‌عنوان‌مثال هنوز هم مردم قطعه الهه ناز استاد بنان را گوش می‌کنند و لذت می‌برند. اما متأسفانه ماندگاری موسیقی‌هایی که الان شنیده می‌شود ، بسیار کم است و شاید مقصر تهیه‌کننده‌های موسیقی باشند. همچنین در بخش موسیقی‌های تلفیقی هم کار علی زندوکیلی تا حدودی قابل دفاع است که یکسری از قطعات قدیمی را بازخوانی می‌کند.»
خوانندگان غیرمجاز کارشان به مجالس عروسی، جشن‌ها و ... کشیده می‌شود
وی همچنین در مورد خوانندگان دیگری که در ایرانُ مهر ممنوع‌الکاری روی پیشانی‌شان خورده و پس از مدتی از عرصه خارج می‌شوند گفت: «فکر می‌کنم هیچ‌کدام از خواننده‌ها نمی‌خواهند که غیرمجاز باشند و مجبور هستند که خودشان را به هر طریقی معرفی کنند و یا کارهایشان را در سایت‌ها قرار می‌دهند و یا موزیک ویدئو منتشر می‌کنند. زمانی که این کار را انجام می‌دهند، وزارت ارشاد با آن‌ها برخورد می‌کند و ممنوع الکار می‌شوند و این ممنوع‌الکاری هم مشخص نیست تا چه زمانی برطرف می‌شود و خواننده هم نمی‌تواند چندین سال فعالیت نکند تا ممنوع‌الکاری‌اش برطرف شود. به همین دلیل مجبور است چندین مرتبه به وزارت ارشاد مراجعه کند و پس‌ازآن خسته می‌شود و به سیم آخر می‌زند و دوباره می‌خواهد که کار جدید منتشر و فعالیت کند که کارشان به مجالس عروسی ، جشن‌ها و ... کشیده می‌شود به دلیل اینکه خیلی دوست دارند که مجاز شوند. باید وزارت ارشاد یک مکانیزمی را ترسیم کند و بگوید که به‌عنوان‌مثال شما شش ماه ممنوع الکار هستید.تمام خواننده‌ها می‌خواهند تمام‌کارهایشان به‌صورت مجاز در اختیار هوادارانشان قرار بگیرد البته تجربه نشان داده خواننده‌هایی که غیرمجاز بودند و زمانی که مجاز می‌شوند ، مخاطبانشان ریزش می‌کند.»
خواننده چطور می‌تواند قطعه جدیدش را معرفی کند؟/ برگ برنده شادمهر آهنگسازی او است
این تهیه‌کننده موسیقی در مورد خوانندگان لس‌آنجلسی که کارهایشان در بین مردم بیشتر شنیده می‌شود به وجود ممیزی‌ها اشاره کرد و افزود: «فکر می‌کنم یکی از دلایلی که خوانندگان به خارج از کشور رفتند، بخش ممیزی کارهاست. در بخش ترانه به‌هرحال آن‌ها این ممیزی را ندارند و اغلب خوانندگان لس‌آنجلسی دست به دامن هنرمندان کشورمان شدند و از هنرمندان ما ترانه و ملودی می‌گیرند. به دلیل اینکه ترانه‌سرایان و آهنگسازان لس‌آنجلسی چندین سال است که از ایران دور شدند و دیگر حال و هوای ایران را ندارند. ضمن اینکه خوانندگانی که در ارمنستان ، دبی ، آنتالیا و ... کنسرت دارند، فقط می‌خواهند برای ایرانی‌ها کنسرت برگزار کنند. این خواننده‌ها هم واقعاً خوانندگانی بودند که کارهای موفقی داشتند و خودشان را حفظ کردند و حالا تصویرشان هم خیلی مهم است و مجبور هستند که برای هر قطعه‌ای که منتشر می‌کنند، یک موزیک ویدئو تولید کنند و همان موزیک ویدئو هم در مخاطب تأثیر می‌گذارد و اگر در کشور شبکه‌های مجاز موسیقی داشته باشیم و خوانندگان بتوانند موزیک ویدئو منتشر کنند، به‌مراتب موسیقی از این آشوب‌زدگی و بحران خارج می‌شود اما متأسفانه این امکان وجود ندارد. خواننده برای اجرا در صداوسیما باید هزینه بپردازد و با تولید موزیک ویدئو، ممنوع الکار می‌شود. در این صورت خواننده چطور می‌تواند قطعه جدیدش را معرفی کند؟ مجبور است که درجا بزند و این کار هم باعث مرگ و تمام شدن آن خواننده است. شادمهر یکی از بهترین آهنگسازان و یک استثنا در موسیقی بود و برگ برنده‌اش آهنگسازی‌اش است و انتخاب، حس و رنگ صدای بسیار خوبی دارد و تا حدودی در بین خواننده‌های ما موفق‌تر است.»
نظر شادمهر را قبول ندارم/ شادمهر عاشق ایران است
وی همچنین در مورد حواشی پیش‌آمده درباره بازگشت شادمهر به ایران و جواب توهین آمیزش اظهار کرد: «من نظر شادمهر نسبت به بازگشت ایران را قبول ندارم. به دلیل اینکه شادمهر آدم احساسی و عاطفی است و به همین دلیل بسیار خلاقیت دارد و در موسیقی اعجوبه شده است. قبل از انقلاب هم مرسوم بود که خواننده‌ها و بازیگران برای اینکه از عرصه پایین نروند، شروع می‌کردند و جنگ هنری راه می‌اندازند. اما شادمهر عاشق ایران است و ایرانی‌ها را دوست دارد و خودش هم می‌داند که مخاطبانش در ایران بسیار بیشتر از خارج از کشور هستند.»
علمشاهی که به دنبال صدایی جدید برای معرفی به بازار موسیقی ایران بود، گفت: «من کارهای بسیاری از خواننده‌ها را شنیده‌ام اما هنوز صدایی که مدنظرم باشد و بتواند نظر من را برای همکاری با آن خواننده جلب کند ، پیدا نشده و تمام‌کارهای خواننده‌هایی را که شنیده‌ام تقلید از یک خواننده دیگر بوده و منتظر هستم صدایی که مدنظرم است را پیدا کنم تا با آن خواننده همکاری کنم.»
کارهای حامد همایون ارزش معنوی بیشتری دارد
وی برای پدیده این روزهای موسیقی ایران پیشنهادی داشت و گفت: «من فکر می‌کنم حامد همایون باید در کارهای جدیدش فکر و انرژی بگذارد و بتواند خودش را بروزتر کند و کارهای ماندگارتری بخواند اما ازآنجایی‌که کارهای حامد همایون ارزش معنوی بیشتری دارد، فکر می‌کنم ماندگاری‌اش بیشتر شود و در آینده هم مهم است که چه‌کارهایی را انتخاب کند.»
می‌دانستند حامد همایون سالن را پر می‌کند/ دولت باید هزینه کند
این تهیه‌کننده موسیقی درباره دیگر اتفاقات این روزهای موسیقی و برگزاری مهم‌ترین جشنواره موسیقی ایران گفت: «جشنواره موسیقی فجر باید عرصه‌ای برای خوانندگان جدید باشد اما فقط برگزاری‌اش مرسوم شده و هرسال این اتفاق می‌افتد و مشکل بودجه دارد. بودجه جشنواره موسیقی فجر بسیار کم است به همین دلیل ستاد برگزاری خواننده‌های سالن پر کن را انتخاب می‌کند. حامد همایون هم تازه‌کار است و می‌دانستند سالن را پر خواهد کرد که از فرآیند فروش بلیت‌های این خواننده بتوانند درجاهای دیگر هزینه کنند و این موضوع اشتباه است و به‌هیچ‌عنوان خروجی خوبی برای موسیقی ما نیست. به نظر من کمکی هم به ارتقا موسیقی نخواهد کرد. اگر دولت تصمیم به برگزاری جشنواره موسیقی فجر دارد، باید برای آن هزینه کند و می‌تواند اسپانسر هم بگیرد اما نباید خواننده‌های جوان را فدای خواننده‌هایی دیگر کنند.»
محدودیت‌های موسیقی در سینما نیست/ استقبالی که از سینما می‌شود، از موسیقی نمی‌شود
علمشاهی با نگاهی به دو جشنواره فیلم و موسیقی فجر بیان کرد: «اگر بخواهیم موسیقی را با سینما مقایسه کنیم، طبیعتاً تفاوت‌های زیادی دارند. سینما جشنواره خارجی دارد و دسترسی به جشنواره‌های خارج از کشور را هم دارد. اما موسیقی این موضوع را ندارد. بودجه‌ای که برای سینما اختصاص داده‌اند که برای موسیقی به‌هیچ‌وجه این کار را نکرده‌اند و تمام آن‌ها از بخش خصوصی تأمین می‌شود و این موضوع به‌نوعی عادت شده است. ضمن اینکه محدودیت‌های موسیقی در سینما نیست به دلیل اینکه سینما هزینه‌بر است و دولت هم به آن‌ها کمک می‌کند و راحت‌تر می‌توانند درد و دل جامعه را در قالب فیلم منعکس کنند اما موسیقی محدودیت دارد و متأسفانه استقبالی که از سینما می‌شود، از موسیقی نمی‌شود.»
از نقطه نظرات پیشکسوت‌ها استفاده نکردند
وی در مورد همفکری جشنواره با تهیه‌کنندگان پیشکسوت موسیقی توضیح داد: «بنده با علی مرادخانی پیشنهاد دادم که از دوستانی قدیمی‌تر که ذائقه بازار موسیقی را بهتر می‌دانند، استفاده کنند و آن‌ها قول‌هایی را به ما داده‌اند اما کماکان این جشنواره مانند یک مسکن عمل می‌کند و به‌صورت ریشه‌ای به این مسئله دقت نکردند. همکاران دیگری هم هستند که شاید از من پیشکسوت‌تر و باتجربه‌تر باشند و متأسفانه از نقطه نظرات آن‌ها هم استفاده نکردند. اگر بتوانند به جوانانی که جویای نام هستند و می‌خواهند هنرشان را نشان دهند، فرصت بیشتری دهند فکر می‌کنم بازدهی‌اش بهتر از اکنون باشد.»
چرا دولت برای تولید موسیقی وام نمی‌دهند؟
وی در پایان صحبت‌هایش با طرح سؤالی که باید منتظر جوابش از سمت مسوولان باشیم، اضافه کرد: «دید مسوولان به موسیقی بسیار محدود است. دولت باید بدانند که این مملکت جوان دارد و جوانان هم خوراک و سرویس می‌خواهند، چه موسیقی، چه سینما و چه تئاتر و باید به آن بهاداده شود. چرا دولت برای تولید فیلم سینمایی وام پرداخت می‌کند اما برای تولید موسیقی وامی نمی‌دهد؟ مگر موسیقی کم طرفدار دارد؟»
منبع: ریتم نو
نویسنده: مریم رفائی
