ریتم نو | سایت خبری - تحلیلی موسیقی ایران و جهان

به گزارش ریتم نو امیر شریفی، آهنگساز، نوازنده و مدرس تار و سه‌تار در مورد این برنامه گفت: بخش مهمی از آهنگسازی‌های این مجموعه با توجه به امکانات فرمال و متریک موسیقی قدیم ایران تصنیف شده است. مُد محوریِ این قطعات و آوازهای مترِ آزاد که توسط خواننده روایت می‌شود در شوشتری است، اما در لحظات زیادی با خروج از شوشتری واردِ مُدهای خویشاوند و غیر خویشاوند زیادی نظیر نوا و تُرک و چهارگاه و دشتی می‌شود. از این منظر و به لحاظ مُدال شاید بتوان این مجموعه را شکل گسترش‌یافته‌ای از آواز کم دامنه‌ی شوشتری دانست. کل برنامه در یک بخش و بدون آنتراکت اجرا خواهد شد.

وی در ادامه توضیح داد: ایجاد ترکیبات بدیع و متنوع از فرم‌های رایج و مهجور ادبیات کلاسیک ایران چند سالی است که موضوع ذهن من بوده است. در کنسرت سال گذشته‌ی گروه نقش‌ــ در گیسوی او پیچیدــ نیز که خوانندگی آن با دوست عزیز و هنرمند توانا مجتبی عسگری بود با همین رویکرد بخش‌های آوازی و پاره‌ای از قطعات را آراستیم و اجرا کردیم. البته چند سالی است که با مثنوی زیسته‌ام و ایده‌های موسیقایی‌ام را در ارتباط با آن در ذهن پرورانده‌ام اما گویی امسال دیگر زمان آن رسیده بود که آن‌ها را صیقل زده و اجرا کنیم.

شریفی در مورد جزییات این کنسرت اظهار داشت: طرح کلی این برنامه به دنبال روایت سه فضای حسی و عاطفیِ متفاوت، اخذشده از مثنوی معنوی مولوی است‌: هجران، شوریدگی و رهایی؛ سه روایتی که از میان ابیات پراکنده در مثنوی معنویِ مولانا در چند سال گذشته برگزیده‌ام. با کنار هم چیدن این ابیات به‌نوعی در پی ایجاد یک روایت سه‌گانه بوده‌ام. روایتی که برخلاف حجم بسیار زیادی از ابیات تعلیمی و عرفانی و حکمیِ موجود در مثنوی، در جستجوی نوعی فضای تغزلی و عاشقانه در این منظومه است.

وی افزود: بخش اول «شرح این هجران و این خون‌جگر» نام دارد. ابیات این قسمت معمولاً در مواردی سروده شده است که روند داستان و ابیات، مولانا را به یاد شمس تبریزی و یا عشق الهی می‌اندازد. اینجاست که شاعر ازخودبی‌خود شده و با قرار گرفتن در میدان پرجذبه‌ی این عشق ازلی، از متن اصلی داستان خارج و از شدت دلتنگی و هجران سخنان تعلیمی را رها و به تغزل پناه می‌برد و از سر سوز ابیاتی را می‌سراید؛ این احوال بخش اول از روایت سه‌گانه‌ی ماست.

او در مورد بخش دوم کنسرت گفت: تداعی این عشق در ذهن و زبان مولانا وجهه‌ی دیگری نیز دارد و آن تجربه‌ی عمیقِ حس وصل و اتحاد با محبوب است. تجلی این عوالم در زبان مولانا ابیاتی پُرشور و سراسر همراه با وجد و مستی است. این بخش دوم از روایت ماست که آن را «من چه گویم یک رگم هشیار نیست» نامیده‌ایم. و اما ساحت سوم روایت ما بانام «چون تو با مایی نباشد هیچ غم» برگرفته از آن لحظاتی است که مولانا خود را در دستان معشوق رها کرده و در برابر او تسلیم محض است. در این لحظات او خود را کاملاً بی‌اختیار می‌یابد و لحظه‌لحظه‌ی سرنوشت و هجر و وصل خود را رقم‌زده‌ی دستان او می‌داند. اینجاست که مولانا با لحنی ملتمسانه و دعایی هدایت خود و وصل معشوقش را از خود معشوق طلب می‌کند.

این نوازنده‌ی تار و سه‌تار در مورد فضای حسیِ قطعات گفت: روایت و چیدمان و انتخاب قطعات نیز با توجه به مختصات هر یک از این فضاها و به‌منظور تشدید بار حسی این سه ساحت ساخته و تنظیم‌شده‌اند. به این منظور سعی کرده‌ایم فضای مُدال و سرعت و هیجان قطعات و نمودار انرژی قطعات تضمین‌کننده‌ی اثرگذاری این عوالم سه‌گانه باشند.

شریفی در مورد خواننده‌ی گروه توضیح داد: البته مهدی امامی خود بنیان‌گذار گروه نقش است و سال‌هاست که در کنار هم زیسته‌ایم؛ با عواطف و احساسات و ایده‌های موسیقایی هم به‌شدت آشناییم. ازآنجایی‌که من به‌نوعی آرزوی قلبیِ عمیق خودم را در این اشعار جستجو می‌کنم و به‌نوعی در طول اجرا با این ابیات همزادپنداری می‌کنم؛ قطعاً بهترین انتخاب برای خوانش این ابیات، خواننده‌ای است که با من بیشتر زیسته. مطمئنم او نیز در لحظات زیادی حدیث نفسِ خود را در این ابیات و قطعات دنبال می‌کند. تا به باطن و معنی بیتی راه نیابد و از شعری متأثر و منقلب نشود آن را نمی‌خواند و البته در برخی موارد او سرنوشت ایده‌های من را تغییر می‌دهد. با ایده‌ای که به دستش می‌سپاری خودش را روایت می‌کند. قالبی اگر برایش تنگ باشد آن را می‌شکند و از نو با باطن خودش آن را می‌سازد.

او در پایان گفت: مثل تمام‌کارهایمان بخش بسیار زیادی از ایده‌های کلّی و جملات آوازهای این مجموعه نیز ساخته‌ی خود اوست. این هم برایم بسیار ارزشمند است چراکه در اغلب اوقات او از زبان من می‌خواند. بسیار لذت‌بخش است که در هر اجرا او ایده‌ها را جلوی چشمان من و اعضای گروه هر بار به شکلی از نو می‌آفریند. اثر را از آن خودش می‌کند.این هم از خوشبختی ماست.

نوازندگان گروه نقش عبارت‌اند از: امیر شریفی (سرپرست و آهنگساز)، بهناز بهنام‌نیا (عود)، هوشمند عبادی (نی)، محمد عشقی (سنتور)، المیرا مردانه (کمانچه)، مرجان مهربان (قانون)، تمبک (سهیل اله‌دادیان).